ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ‘ਜਹਾਜ਼ ਯੁੱਧ’: ਡਰੈਗਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਪਛਾੜਿਆ

ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਟਕਰਾਅ ਹੁਣ ‘ਜਹਾਜ਼ ਯੁੱਧ’ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ। ਚੀਨ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਚਾਈਨਾ ਸਟੇਟ ਸ਼ਿਪ ਬਿਲਡਿੰਗ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। 2024 ਤੱਕ, ਚੀਨ ਵਪਾਰਕ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਹੋ ਗਿਆ।

ਅਮਰੀਕਾ-ਚੀਨ ਵਪਾਰ ਯੁੱਧ ‘ਚ ਨਵਾਂ ਮੋੜ

ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ ਦੁਬਾਰਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਮਰੀਕਾ-ਚੀਨ ਟਕਰਾਅ ਵਧ ਗਿਆ। ਟਰੰਪ ਨੇ 1 ਫਰਵਰੀ 2025 ਨੂੰ ਚੀਨ ‘ਤੇ 10% ਵਾਧੂ ਟੈਰਿਫ ਲਗਾਇਆ, ਜੋ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ 20% ਤੱਕ ਵਧਾ ਦਿੱਤਾ। ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ, ਚੀਨ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ LNG ‘ਤੇ 15% ਟੈਕਸ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਸਤੂਆਂ ‘ਤੇ 10% ਟੈਕਸ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ। ਚੀਨ ਨੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਹ ਨੀਤੀਆਂ ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਲਈ ਘਾਤਕ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।

‘ਜਹਾਜ਼ ਯੁੱਧ’ ਕੀ ਹੈ?

ਚੀਨ ਹੁਣ ਵਪਾਰਕ ਅਤੇ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਚਾਈਨਾ ਸਟੇਟ ਸ਼ਿਪ ਬਿਲਡਿੰਗ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ 2024 ਤੱਕ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਟਨੇਜ ਵਾਲੇ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਲੱਗਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਹੁਣ 0.11% ਤੱਕ ਘੱਟ ਗਈ ਹੈ।

ਚੀਨ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ 9 ਗੁਣਾ ਅੱਗੇ

ਯੂਰੇਸ਼ੀਅਨ ਟਾਈਮਜ਼ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 4 ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਹਨ, ਜਦ ਕਿ ਚੀਨ ਵਿੱਚ 35 ਸ਼ਿਪਯਾਰਡ ਸਰਗਰਮ ਹਨ। ਚੀਨ ਦੀ ਨਵੀਂ ਨੀਤੀ ਕਾਰਨ, ਜਪਾਨ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਕੋਰੀਆ ਵੀ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ‘ਚ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਏ।

ਚੀਨ ਕੋਲ ਕਿੰਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਹਨ?

‘ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲੇ’ ਮੈਗਜ਼ੀਨ ਦੀ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ, 2000 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ 282 ਅਤੇ ਚੀਨ ਕੋਲ 220 ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਸਨ। ਪਰ 2015 ਤੱਕ, ਚੀਨ ਅੱਗੇ ਵਧ ਗਿਆ।

ਅੱਜ, ਚੀਨੀ ਜਲ ਸੈਨਾ ਕੋਲ 400 ਜਹਾਜ਼, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 370+ ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜਦ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ 295 ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਹੀ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ 11 ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰ ਹਨ, ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁਝ ਖੇਤਰਾਂ ‘ਚ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਭਵਿੱਖ ‘ਚ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ?

CSIS (Center for Strategic and International Studies) ਦੀ ‘ਸ਼ਿਪ ਵਾਰ’ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ, 2030 ਤੱਕ ਚੀਨ ਕੋਲ 425 ਜਹਾਜ਼ ਹੋਣਗੇ, ਜਦ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ 300।

2024 ਤੱਕ, ਚੀਨ ਕੋਲ 234 ਜੰਗੀ ਜਹਾਜ਼ ਹੋਣਗੇ, ਜਦ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਕੋਲ 219। ਇਸ ਰੁਝਾਨ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ, ਚੀਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ‘ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਪਿਛਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

ਸਾਰ: ਚੀਨ ਨੇ ‘ਜਹਾਜ਼ ਯੁੱਧ’ ‘ਚ ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਆਗੇ ਨਿਕਲ ਕੇ ਜਹਾਜ਼ ਨਿਰਮਾਣ ‘ਚ ਵਿਸ਼ਵ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਹੁਣ ਇਹ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰੇਗਾ, ਇਹ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ।