ਇੰਡੀਗੋ ਦੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਫਲਾਈਟ ਨੂੰ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਵਰਤਣ ਦੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਾ ਦਿੱਤੀ

ਇੰਡੀਗੋ ਫਲਾਈਟ 6E 2142 ਘਟਨਾ: ਕੀ ਹੋਇਆ?

21 ਮਈ 2025 ਨੂੰ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਜਾ ਰਹੀ ਇੰਡੀਗੋ ਦੀ ਫਲਾਈਟ 6E 2142, ਜਿਸ 'ਚ 220 ਤੋਂ ਵੱਧ ਯਾਤਰੀ ਸਵਾਰ ਸਨ, ਅਚਾਨਕ ਮੌਸਮ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਗੜੇਮਾਰੀ (hailstorm) ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਈ। ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਹਿਲਜੁਲ ਅਤੇ ਤੁਰਬੂਲੈਂਸ ਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਲਾਹੌਰ ਏਅਰ ਟ੍ਰੈਫਿਕ ਕੰਟਰੋਲ (ATC) ਕੋਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਤੁਰਬੂਲੈਂਸ ਤੋਂ ਬਚ ਸਕਣ। ਲਾਹੌਰ ATC ਨੇ ਇਹ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇਜਾਜ਼ਤ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ?

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਆਪਣਾ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਾਬੰਦੀ ਪਹਲਗਾਮ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਟੇਰਰ ਟਾਰਗਟ 'ਤੇ ਕੀਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਾਈ ਗਈ ਸੀ।

ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਬੰਦ ਹੋਣ ਕਰਕੇ, ਆਮ ਹਾਲਾਤ 'ਚ ਭਾਰਤੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਲਾਹੌਰ ATC ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਜਹਾਜ਼ ਦੀ ਲੈਂਡਿੰਗ ਅਤੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ

ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਸਮਝਦਿਆਂ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ATC ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ, ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਡਿਕਲੇਅਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਲੈਂਡ ਕਰਵਾਇਆ।

ਜਹਾਜ਼ ਦੇ ਨੱਕੇ (nose cone/radome) ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ, ਪਰ ਸਾਰੇ ਯਾਤਰੀ ਅਤੇ ਕਰੂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਹੇ। ਉਤਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ।

ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਤ੍ਰਿਣਮੂਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਪੰਜ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਤਜਰਬੇ ਨੂੰ "ਮੌਤ ਦੇ ਨੇੜੇ" ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਦੱਸਿਆ।

ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਬੰਦ ਹੋਣ ਦੀ ਪृष्ठਭੂਮੀ

ਪਹਲਗਾਮ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਮਲੇ (ਅਪ੍ਰੈਲ 2025) ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਵਧ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਨੇ ਵੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਆਪਣਾ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ ਆਰਗਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ (ICAO) ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਿੱਚ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਵਰਤਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਨਾ ਮਿਲੀ।

ਨਤੀਜਾ

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਇੰਡੀਗੋ ਫਲਾਈਟ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਤਰਨ ਜਾਂ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਮੌਜੂਦਾ ਰੂਟ 'ਤੇ ਹੀ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ ਅਤੇ ਤੁਰਬੂਲੈਂਸ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ।

ਪਾਇਲਟ ਦੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਅਤੇ ਤਜਰਬੇ ਨਾਲ, ਜਹਾਜ਼ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਲੈਂਡ ਕਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਯਾਤਰੀ ਨੂੰ ਜਾਨੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।

ਘਟਨਾ ਦੀ ਜਾਂਚ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਜਨਰਲ ਆਫ਼ ਸਿਵਲ ਏਵੀਏਸ਼ਨ (DGCA) ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ:

ਇੰਡੀਗੋ ਦੀ ਉਡਾਣ 6E 2142 ਨੇ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਗੜੇਮਾਰੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ, ਪਾਇਲਟ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ ਜੋ ਲਾਹੌਰ ATC ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਫਲਾਈਟ ਨੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਡਿਕਲੇਅਰ ਕਰਕੇ ਸ੍ਰੀਨਗਰ 'ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਲੈਂਡ ਕੀਤਾ। ਸਾਰੇ ਯਾਤਰੀ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹਨ, ਪਰ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ।

ਇਹ ਘਟਨਾ ਦੋਹਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲ ਰਹੀਆਂ ਹਵਾਈ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵਾਪਰੀ।